Besİn Zİncİrİ

 

Canlılar, yaşamlarını devam ettirebilmek için beslenmeye muhtaçtırlar. Elbette beslenme şekillerinin yanı sıra diyetleri de farklılıklar gösterir. Örneğin bir siyano bakteri otorotroftur fakat bir yılan etçil bir heteretroftur; öte yandan yılan fare gibi canlılarla beslenirken etçil bir diğer canlı olan aslanın sıradan bir öğününü antiloplar vs. şekillendirecektir.

Besin gıdaları farklı kaynaklar olsa dahi ekosistemdeki canlılar, bir ilişki içerisindedirler. Otorotrof bir bitkiyi tüketen çekirge, bir fareye av olabilir. Fare de daha sonrasında bir yılanın öğünü olacaktır. Bu ilişkiye “besin zinciri” denir. Zincirin bir halkasının kopması, diğer halkalara da zarar verecektir.

Besin zincirini şu şekilde şematize edebiliriz:

 

Sorularda genellikle, zincirinin bir üyesinin ortadan kalkması durumunda ortaya çıkan İLK değişiklik sorulur. Yılan sayısını azaltmak, tarla farelerinin artmasına sebep olur. Buğday üretimi sabit tutuluyorsa yani buğday sayısı değişmiyorsa, fareler çoğalmalarına rağmen sınırlı kalan yiyecek imkanları  rekabet, artıracaktır. Doğal seçilimle farelerin bir kısmı, bir süre sonra bundan dolayı ölebilir.

Yani bir durum öteki duruma ortam hazırladığı için, zaman içinde birçok senaryo oluşturmak mümkündür. Biz yine de düz mantıkla bir olayın ilk sonucunu inceliyor olacağız.

 

 

 

Besİn Pİramİdİ

Hadi bu sefer de besin zincirini bir nevi piramide dönüştürelim. Piramidin en alt katı, piramit yapısının temelidir, yani yapı bu katla (üreticilerle) başlar, tıpkı besin zincirinin ilk elemanının üreticiler olması gibi. 2. kattan itibaren tüketiciler devreye girer.

Her canlı, kendisinden bir önceki katı besin olarak tüketir. Fakat, üreticilerden aktarılmaya başlayan enerji miktarı, yukarı çıkıldıkça azalır. ENERJİNİN AKTARILMA YÜZDESİ DEĞİŞMEZ (%90).

Örneğin, üreticilerin bünyesinde, güneş ışığı kaynaklı 1.000.000 birim enerji bulunsun. Bu, birincil tüketiciye, yani üreticiyi tüketene, 1.00.000 birim olarak aktarılır. İkincil tüketici, birincil tüketiciyi yediğinde ise, ondan 10.000 birim enerji alacaktır. Aktarılma yüzdesi, %90 olarak sabittir fakat aktarılan miktar giderek azalır.

Her bir kat, trofik düzey olarak adlandırılır.

Piramitten yukarıya çıkıldıkça değişen özelliklere bakalım:

 

 

 

 

Konu işte bu kadar! Bu konu anlatımını Kandelaa’nın Youtube kanalından izlemeyi ve diğer birçok içeriği keşfetmeyi unutmayın!

Hep beraber, akranlarımızla öğrenelim.

Bilgi, ışık tutar.